در ایران ۱۷ تا ۲۳ خرداد ماه به عنوان هفته محیط زیست نامگذاری شده است اما در جنوب استان بوشهر و به ویژه شهر عسلویه از این هفته به اسم نابودی محیط زیست با حضور صنعت و غفلت مدیران آن یاد می‌شود

علی اکبر قیصری

در ایران ۱۷ تا ۲۳ خرداد ماه به عنوان هفته محیط زیست نامگذاری شده است اما در جنوب استان بوشهر و به ویژه شهر عسلویه از این هفته به اسم نابودی محیط زیست با حضور صنعت و غفلت مدیران آن یاد می‌شود.

سوختن فلرها ها، پساب فاضلاب ها و بوی گاز تأسیسات پالایشگاه ها و پتروشیمی های مستقر در قطب اقتصاد، انرژی و صنعت کشور هر روز محیط زیست جنوب استان بوشهر را به سمت نابودی هدایت می‌کند.

باتوجه به اصل پنجاه قانون اساسی، لازمه ایجاد هرگونه تأسیسات صنعتی، جلوگیری از تخریب محیط زیست و اجرای قوانین حفظ محیط زیست می‌باشد؛ اما با گذشت دو دهه از حضور صنعت نفت، گاز و پتروشیمی در جنوب استان بوشهر همچنان به رعایت قوانین حفظ محیط زیست توجهی نمی‌شود.

لازم است مدیران صنایع برای مردم ساکن در جنوب استان بوشهر شفاف سازی کنند که در حوزه محیط زیست، HSE، جمع آوری فلرها، پساب فاضلاب‌های پالایشگاه ها و پتروشیمی ها و حتی جابجایی مخازن چه اقداماتی انجام دادند.

در دنیا امروز مسئله ای تحت عنوان HIA (ارزیابی اثر صنایع بر سلامت) وجود دارد، با رویکرد اینکه تمام صنایع بزرگ در ابتدای ایجاد و راه اندازی می‌بایست پیوست سلامت داشته باشند.

در واقع این پیوست سلامت است که نشان می‌دهد؛ ایجاد و بهره‌برداری از هر پالایشگاه و پتروشیمی چه آثار و عوارضی بر محیط زیست و ساکنین بومی اطراف خود دارد و در قبال آن اثر برای مردم، چه تمهیداتی باید اتخاذ کرد.

دستورالعمل پیوست سلامت و رعایت استاندارد ها از شهریورماه سال ۹۲، یعنی ۹ سال قبل ابلاغ شد، در صورتی که بیشتر پالایشگاه ها و پتروشیمی های مستقر در منطقه‌ حدود ۱۵ تا ۲۰ سال از ایجاد و تأسیس آنها می‌گذرد؛ بر این اساس می‌توان گفت هیچ کدام از آنها پیوست سلامت ندارند و یا استانداردها را رعایت نمی‌کنند.

به گفته دکتر شکرالله فرخی عضو رسمی آکادمی آلرژی آمریکا؛ “تحقیقاتی میدانی بر رسوبات ساحلی منطقه نایبند عسلویه که توسط دبیر خانه پایش آلودگی ها انجام شد، نشان می‌دهد فلزات سنگین خطرناک و هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای به عنوان محصولات سمی صنعتی پتروشیمی و گاز وجود دارد و میزان آن به شدت بالاست.”

به گفته وی “مطالعات دیگری بر روی درختان منطقه نخل تقی و روستاهای عسلویه باز هم غلظت فلزات سنگین مثل سرب، کادمیم، قلع و … به شدت بالاست که با اثرات سمی خود، برای سلامتی انسان ها خطرناک است.”

حتی مطالعات سال ۹۶ – ۹۵ دکتر فرخی” با محور بررسی بیماری آسم و آلرژی درهوای عسلویه نشان دهنده شیوع فوق العاده بالای بیماری آسم و طبع آن بیماری های حساسیتی دیگر در آب و هوای عسلویه به نسبت شهرهای دیگر بود.”

اینکه مدت‌هاست اجرای طرح توسعه پایدار با هدف بازیافت و مصرف آلاینده‌های پارس جنوبی نقل محافل است زیبنده قطب پایتخت انرژی نیست و میزان اجرای آن باید به صورت کامل و شفاف برای مردم بیان شود.

در چندین مورد بیان شد فلرهای برخی پالایشگاه ها و پتروشیمی ها جمع آوری شده؛ اما در واقع مکان فلرها عوض شد، حتی گفته های رئیس سازمان محیط‌زیست وقت مبنی بر “تبدیل مشعل سرخ به مشعل سبز” صرفا جو سازی رسانه ای بود.

اینکه چرا اعترضات حامیان محیط‌زیست، مردم جنوب استان بوشهر و حتی نمایندگان بوشهر در مجلس شورای اسلامی نتوانسته جلو سوختن فلرها و انتشار گازهای سمی پالایشگاه‌ها و پتروشیمی های مستقر در منطقه‌ بگیرید خود جای سؤال بسیار دارد.

نکته مهم آن است گسترش صنایع نفت، گاز و پتروشیمی ارتباط تنگاتنگی با زندگی اجتماعی و محیط زیست اطراف آن دارد و اگر نظارت مستمری صورت نگیرید و جلوی گسترش فلرها و دفع‌ پساب فاضلاب صنایع گرفته نشود، اثرات و عوارض شدید و جبران ناپذیری بر زندگی و سلامتی مردم خواهد داشت.

در واقع فعالان اجتماعی و حامیان محیط زیست بر این باورند که “هزینه گزاف تجمع، جمع آوری و استفاده از گاز فلرها و حتی احداث نیروگاه های تولید برق در کنار آن باعث شده پالایشگاه ها و پتروشیمی های منطقه الزامی برای کاهش میزان آلودگی و اجرای دستورالعمل های صنعت سبز نداشته باشند.”

با این حال مردم جنوب استان بوشهر از مدیران و مسئولان استانی و کشوری انتظار دارند با حضور صنعت نفت و گاز و پتروشیمی که زندگی عادی آنها یعنی کشاورزی، دامپروری و صیادی دچار مشکلات عدیده ای کرده، صرفا با کاهش میزان آلودگی به حفظ محیط زیست پیرامون آنها کمک کنند.